Παιδί και παιχνίδι, είναι δύο έννοιες πολύ στενά συνδεδεμένες και δεν θα διαφωνήσει κανείς σε αυτό. Πόσο νωρίς αρχίζουν, όμως, να παίζουν τα μωρά; Διαφέρει ένα παιχνίδι από ένα άλλο; Και προσφέρει κάτι το παιχνίδι, πέρα από απλή διασκέδαση;

Τι προσφέρει το παιχνίδι στα παιδιά;

Έχουν γίνει πολλές έρευνες εδώ και δεκαετίες σχετικά με το παιχνίδι, που το συνδέουν με την ανάπτυξη και την ομαλή ψυχοσωματική εξέλιξη του παιδιού. Μελετήθηκαν και διακρίθηκαν διάφορα είδη παιχνιδιού και οι περισσότεροι γνωρίζουμε τη φράση της Μαρίας Μοντεσόρι «Το παιχνίδι είναι η δουλειά του παιδιού», που δείχνει τον κεντρικό ρόλο του στην παιδική ηλικία.

Είναι γεγονός ότι το παιχνίδι είναι το βασικό εργαλείο του μωρού και του παιδιού για την κατανόηση του κόσμου και του ίδιου του εαυτού του. Μέσα από το παιχνίδι το παιδί απελευθερώνεται, δοκιμάζει, πειραματίζεται, εφαρμόζει τις γνώσεις του, διοχετεύει τη φαντασία του. Πλάθει δικούς του κόσμους, όπου έχει εκείνο τον έλεγχο και τους κανόνες.

Με το παιχνίδι ενεργοποιεί όλες τις δυνάμεις και τις δυνατότητές του, τις σωματικές και τις ψυχοπνευματικές. Το παιχνίδι, ακόμη, το οδηγεί να συνδιαλλαγεί με τον εαυτό του, όταν είναι ατομικό, και να συσχετιστεί με τους άλλους, να επικοινωνήσει και να δεχτεί κανόνες και όρια, όταν είναι κοινωνικό ή ομαδικό παιχνίδι.

Παιχνίδι και ηλικίες

Ακόμη και το βρέφος λίγων ημερών ή εβδομάδων, μόλις έχει ικανοποιήσει τις βασικές του ανάγκες, για τροφή, ύπνο, καθαριότητα και στοργή, αρχίζει ένα είδος παιχνιδιού, παίζοντας με τη θηλή του στήθους ή του μπιμπερό ή προκαλώντας την αντίδραση και αλληλεπίδραση με τους γονείς του, με ήχους, γκριμάτσες και αδέξιες κινήσεις.

Τα μωρά 3-4 μηνών, αρχίζουν πλέον και δείχνουν πιο έντονα την έμφυτη ανάγκη και επιθυμία τους για παιχνίδι, αφού κάνουν έντονους ήχους  με το στόμα, χαμογελούν ή προσπαθούν να πιάσουν τα αντικείμενα γύρω τους ή και να τα βάλουν στο στόμα τους.

Όσο το μωρό μεγαλώνει, στους 5-6 μήνες, απολαμβάνει τόσο το παιχνίδι διερεύνησης του κόσμου, π.χ. χτυπώντας τα αντικείμενα μεταξύ τους για να ακούσει τους ήχους τους, όσο και το παιχνίδι με τους πιο αγαπημένους του συντρόφους παιχνιδιού, που δεν είναι άλλοι από τους γονείς του! Τα μωρά μπορεί να παίξουν με οτιδήποτε, με το πρόσωπο των άλλων, να θεωρήσουν παιχνίδι το νερό ή έναν αστείο ήχο! Σκεφτείτε ότι το πασίγνωστο παιχνίδι «κούκου-τσα» είναι τόσο απλό, αλλά αρκεί για να ενθουσιάσει κάθε μωρό!

Τα μωράκια που αρχίζουν να περπατάνε, επιδίδονται όλο και περισσότερο σε πιο ενεργητικό παιχνίδι, σε εξερευνήσεις και κατακτούν νέους στόχους! Μέχρι και περίπου τα δύο τους χρόνια, τα μωρά μπορεί να παίζουν κοντά το ένα στο άλλο (ή να τσακώνονται ποιό θα κρατάει την κούκλα ή το μεγαλύτερο αυτοκινητάκι), αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται περισσότερο για παράλληλο παιχνίδι, όπου τα μωρά παίζουν το ένα δίπλα στο άλλο, χωρίς να αλληλεπιδρούν ιδιαίτερα.

Μεγαλώνοντας, το παιδί παίζει με κύριο σύμμαχο τη φαντασία του. Μόνα ή με τους φίλους τους, ακόμη και χωρίς κανένα αντικείμενο, τα παιδιά περνούν ατελείωτες ώρες στο φανταστικό, συμβολικό παιχνίδι ή υιοθετώντας ρόλους. Πλησιάζοντας στην ηλικία των 6 ετών, τα παιδιά μπορούν πλέον να ακολουθούν απλούς κανόνες σε ομαδικά παιχνίδια και οι ορίζοντές τους μεγαλώνουν περισσότερο!

Συνοπτικά

Μέσα από το παιχνίδι, το βρέφος και αργότερα το παιδί ανακαλύπτει τον κόσμο και τον εαυτό του. Μαθαίνει, εκφράζεται και διοχετεύει ψυχική και σωματική ενέργεια.

Το μόνο που χρειάζονται τα μωρά και τα παιδιά, είναι ασφαλής και διαθέσιμος χώρος για παιχνίδι, ερεθίσματα και σύντροφοι για παιχνίδι! Και μην ξεχνάτε, ότι για το παιδί σας, από την εποχή που είναι βρέφος, ο πιο σημαντικός σύντροφος στο παιχνίδι τους είστε εσείς, ο γονιός τους!

Ημερ/νία δημοσίευσης: 28 Φεβρουαρίου 2011