Αρχική σελίδα Νεογέννητο Ειδικά βρεφικά γάλατα

Ειδικά βρεφικά γάλατα

Έχει παρατηρηθεί έντονη δραστηριότητα τα τελευταία χρόνια στη βιομηχανία γάλακτος, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες σίτισης όλων των βρεφών. Πρόκειται για προϊόντα που χαρακτηρίζονται ως «ειδικά γάλατα» και που απευθύνονται σε βρέφη με συγκεκριμένα προβλήματα, από απλούς κολικούς ή δυσκοιλιότητα, έως ειδικά γάλατα για βρέφη με ιδιαίτερα σοβαρές παθήσεις, όπως η γαλακτοζαιμία.


Η επιλογή του κατάλληλου γάλακτος, αποτελεί καθημερινή πρακτική για τον Παιδίατρο, που συνεκτιμά στοιχεία από το ιστορικό και την κλινική εξέταση του βρέφους. Η σύσταση των ειδικών γαλάτων ποικίλλει όσον αφορά την περιεκτικότητα τους σε υδρολυμένη ή όχι πρωτεΐνη, την αναλογία τους σε καζεΐνη/ορολευκωματίνη, το είδος των υδατανθράκων που περιέχουν, αλλά και τον εμπλουτισμός τους σε MCT.

Στην συνέχεια θα αναφερθούμε στις συνηθέστερες κατηγορίες ειδικών γαλάτων που ενδιαφέρουν τους γονείς.


1) Αντιαναγωγικά γάλατα (AR)
Δίνονται σε βρέφη με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση(ΓΟΠ), που παρουσιάζουν πολλαπλούς εμέτους ή αναγωγές, με αποτέλεσμα το βρέφος να μην παίρνει ή και να χάνει βάρος. Περιέχουν χαρουπάλευρο ή άμυλο καλαμποκιού τα οποία σε θερμοκρασία σώματος κάνουν το γάλα πιο παχύρευστο και έτσι παλινδρομεί δυσκολότερα. Όμως το χαρουπάλευρο μπορεί να προκαλέσει διάρροια και το άμυλο καλαμποκιού δυσκοιλιότητα, την σοβαρότητα των οποίων θα αξιολογήσει ο Παιδίατρος. Να σημειωθεί ότι, όταν το μωρό έχει ήδη αναπτύξει οισοφαγίτιδα λόγω της ΓΟΠ, τα αντιαναγωγικά γάλατα μπορεί να την επιδεινώσουν . Αν συμβεί αυτό, πάλι ο Παιδίατρος θα διαχειρισθεί το θέμα.

2) Υποαλλεργικά γάλατα μερικής υδρόλυσης (ΗΑ)
Τα γάλατα αυτής της κατηγορίας συμβάλουν στην πρόληψη της αλλεργίας σε βρέφη που έχουν θετικό οικογενειακό ιστορικό αλλεργίας στην πρωτεΐνη του αγελαδινού γάλακτος, εφ΄όσον δοθούν αμέσως μετά τη γέννηση.
Περιέχουν μερικώς υδρολυμένη πρωτεΐνη ορού γάλακτος δηλαδή πεπτίδια με μεγάλο μοριακό βάρος (κυρίως ΜΒ>4.000 Dalton και σε μικρό ποσοστό ΜΒ>15.000 Dalton) ανιχνεύονται όμως και πολύ μικρές ποσότητες άθικτης πρωτεΐνης και άρα τα γάλατα αυτά δεν έχουν χάσει την αλλεργιογόνο δράση τους, παρά μερικώς.
ΔΕΝ ενδείκνυνται για τη θεραπεία της διαγνωσμένης αλλεργίας στη πρωτεΐνη του αγελαδινού γάλακτος μια και μπορούν να προκαλέσουν συμπτώματα στα μισά παιδιά, από αυτά που πάσχουν από αλλεργία στο αγελαδινό γάλα.


3) Υποαλλεργικά γάλατα εκτεταμένης υδρόλυσης
Χορηγούνται σε βρέφη με διαγνωσμένη αλλεργία στο γάλα της αγελάδας ή της σόγιας, καθώς και σε μια σειρά σοβαρών παθήσεων όπως είναι η παγκρεατική ή ηπατική ανεπάρκεια και η εντερική δυσαπορρόφηση ποικίλης αιτιολογίας.
Περιέχουν εκτενώς υδρολυμένη πρωτεΐνη αγελαδινού γάλακτος (δι- και τρι- πεπτίδια με ΜΒ<1200 Dalton, μικρή ποσότητα μεγάλων πεπτιδίων αλλά και ελεύθερων αμινοξέων).
Τα γάλατα αυτά είναι έως και 100 φορές λιγότερο αλλεργιογόνα από τα κοινά γάλατα αλλά όχι απολύτως υποαλλεργικά και η κακή γεύση τους τα κάνει δύσκολα ανεκτά από βρέφη μεγαλύτερα των 3 μηνών που έχουν γευστικές εντυπώσεις από προηγούμενη σίτιση με πλήρη γάλατα.


4) Στοιχειακά γάλατα
Πρόκειται για γάλατα με 100% ελεύθερα αμινοξέα. Χορηγούνται σε βρέφη με σοβαρή αλλεργία στο γάλα της αγελάδας ή κνίδωση που δεν ανταποκρίνεται στα εκτεταμένης υδρόλυσης γάλατα, καθώς και σε σοβαρές εντερικές παθήσεις. Η ακόμη χειρότερη γεύση τους από τα εκτεταμένης υδρόλυσης τα καθιστά ακόμη λιγότερο ανεκτά για τα βρέφη.

5) Γάλατα χωρίς λακτόζη (FL)
Υπάρχουν παθήσεις του εντέρου (π.χ. γαστρεντερίτιδες), που ακολουθούνται από καταστροφή των εντερικών λαχνών και απώλεια των ενζύμων τους (λακτάση), με αποτέλεσμα αδυναμία του οργανισμού να διασπάσει τη λακτόζη του γάλακτος. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, το γάλα χωρίς λακτόζη βοηθά δίνοντας το χρόνο που χρειάζεται στο έντερο να αποκατασταθεί (περίπου 3-4 εβδ). Αντί της λακτόζης περιέχουν σουκρόζη και άμυλο καλαμποκιού που κάνουν το γάλα πιο γλυκό.

6) Γάλατα σόγιας
Το γάλα σόγιας είναι συνήθως επιλογή των γονιών που επιθυμούν τα παιδιά τους να ακολουθήσουν δίαιτα φυτοφάγων. Για ιατρικούς λόγους δίνεται σε βρέφη που πάσχουν από ένα νόσημα του μεταβολισμού που λέγεται γαλακτοζαιμία καθώς και σε συγγενή ή επίκτητη ανεπάρκεια λακτάσης.

7) Γάλατα για πρόωρα βρέφη
Τα πρόωρα και λιποβαρή βρέφη έχουν ιδιαίτερες διατροφικές ανάγκες, δημιουργώντας την ανάγκη παρασκευής ειδικών γαλάτων εμπλουτισμένων σε λεύκωμα, θερμίδες, νάτριο, ασβέστιο και φώσφορο.

8) Γάλατα για κολικούς
Παρόλο που η αιτιολογία των κολικών παραμένει άγνωστη, η αλλεργία στην πρωτεΐνη του γάλακτος της αγελάδας παρατηρείται σε ποσοστό 10-35% στα βρέφη με κολικούς. Έτσι τα πιο εύπεπτα γάλατα δηλαδή όσα περιέχουν πεπτίδια ορολευκωματίνης καθώς και μίγμα πολυμερών γλυκόζης θεωρούνται κατάλληλα.

9) Γάλατα για δυσκοιλιότητα
Τα γάλατα για την δυσκοιλιότητα, περιέχουν ως πηγή πρωτεΐνης καζεΐνη και ορολευκωματίνη και ως πηγή υδατανθράκων λακτόζη σε συνδυασμό με πολυμερή γλυκόζης ώστε να γίνεται το γάλα περισσότερο εύπεπτο. Η παρουσία χαρουπάλευρου σε μερικά γάλατα της κατηγορίας αυτής ευνοεί την ανάπτυξη βακτηρίων στο έντερο αυξάνοντας έτσι τον όγκο και την γλοιότητα των κοπράνων αλλά και παράγοντας με ζύμωση λιπαρά οξέα μικρής αλύσου, που συμβάλουν στην αύξηση της κινητικότητας του εντέρου.

Υπάρχουν τέλος ειδικά γάλατα για μεταβολικά νοσήματα ή για παιδιά με νεφρική ή ηπατική ανεπάρκεια, που όμως χορηγούνται από ειδικά παιδιατρικά κέντρα. 

 

 

Ειρήνη Γιαννάτου
Παιδίατρος
Επιμελήτρια Α' Παιδιατρικής Κλινικής
Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών
www.paidiatriki.gr