Αρχική σελίδα 7 - 12 ετών Παιδιά και άγχος

Παιδιά και άγχος

Αν και η παιδική ηλικία χαρακτηρίζεται συχνά ως ανέμελη, η αλήθεια είναι ότι και τα μικρά  παιδιά έρχονται αρκετές φορές στη ζωή τους αντιμέτωπα με άγχος και στρες.

 

Το άγχος δεν έχει ηλικία

Το άγχος και το στρες επηρεάζουν κάθε ηλικία, ακόμα και την πιο τρυφερή. Σίγουρα έχετε ακούσει για το «άγχος του αποχωρισμού» που ξεκινά περίπου μετά τους 8 μήνες. Τα μωρά εκείνη την περίοδο, αγχώνονται τόσο πολύ όταν δεν βλέπουν τη μαμά ή τα αγαπημένα τους πρόσωπα, γιατί πιστεύουν ότι τα εγκατέλειψαν. Αυτό συμβαίνει ακόμη κι όταν η μαμά είναι για δύο λεπτά στο διπλανό δωμάτιο και το παθαίνουν όλα τα φυσιολογικά μωρά! Αυτή είναι μια μικρή μόνο ένδειξη ότι το άγχος αφορά ακόμη και τα μωρά.

Άγχος μπορεί να κατακλύσει ένα μικρό παιδάκι στον παιδικό σταθμό, εάν η μαμά του αργήσει να το πάρει από το σχολείο λίγα λεπτά ή όταν χαθεί για λίγο στο σούπερ-μάρκετ.

Τα μεγαλύτερα παιδιά, που θέλουν να έχουν τους γονείς τους ευχαριστημένους, ώστε να δέχονται την αγάπη τους, μπορεί να αισθάνονται στρες όταν τους δυσαρεστούν ή όταν τιμωρηθούν. Αισθάνονται στρες όταν τα μαλώνουν ή τα αποδοκιμάζουν, ιδιαίτερα άνθρωποι όπως γονείς και δάσκαλοι.

Όσο μεγαλώνουν, έχουν άγχος να αρέσουν στους φίλους τους και να εξασφαλίσουν την αποδοχή τους.

 

Ποιές είναι οι πηγές άγχους των παιδιών;

Στη σύγχρονη ζωή που ζουν τα παιδιά, συχνά οι απαιτήσεις είναι μεγαλύτερες από εκείνες που μπορούν να αντέξουν. Τα παιδιά στις μεγαλουπόλεις έχουν λιγότερο χώρο και χρόνο για ελεύθερο παιχνίδι και έκφραση, όπως και για χαλάρωση.

Από νωρίς πρέπει να μελετούν πολλές ώρες την ημέρα και να αξιολογούνται. Σε ένα οικογενειακό ή σχολικό περιβάλλον όπου η πίεση είναι πολύ έντονη για την επίδοση και τα άριστα αποτελέσματα, είναι πολύ πιθανό το παιδί να αναπτύξει συμπτώματα άγχους.

Σε μια οικογένεια με κάποια προβλήματα, όταν αυτά εκφράζονται μπροστά στο παιδί με έντονο τρόπο, δεν είναι απίθανο το άγχος να επεκταθεί και στα παιδιά της οικογένειας. Τα οικογενειακά προβλήματα μπορεί να είναι από ένα διαζύγιο, ένας θάνατος ή αρρώστια, μέχρι οικονομικά προβλήματα.

Πηγή άγχους για τα παιδιά μπορεί επίσης να είναι όσα βλέπουν ή ακούν από την τηλεόραση ή άλλα παιδιά, σχετικά με δυσάρεστα γεγονότα, πόλεμο κτλ.

Καλό είναι να θυμόμαστε ότι πράγματα που για τους ενήλικες δεν έχουν ιδιαίτερη σημασία, μπορεί να είναι σημαντική πηγή άγχους για ένα μικρό παιδί, όπως π.χ. μια αλλαγή στο θρανίο του στο σχολείο.

 

Πώς συμπεριφέρεται ένα παιδί με άγχος;

Συνήθως με λίγη προσοχή είναι εύκολο να διαπιστώσει κανείς εάν το παιδί του βιώνει έντονο άγχος ή στρες. Αλλαγές στη διάθεσή του, απροθυμία για παιχνίδι ή άλλες δραστηριότητες που μέχρι τώρα του ήταν πολύ ευχάριστες είναι κάποια δείγματα. Άλλες συμπεριφορές μπορεί να είναι παλινδρόμηση σε παλιότερα στάδια, όπως π.χ. νυχτερινή ενούριση, αϋπνία ή σωματικά συμπτώματα, όπως πόνος στο στομάχι ή πονοκέφαλος.

Μικρότερα παιδιά ίσως ξεκινήσουν νέες συνήθειες, όπως το πιπίλισμα του δαχτύλου, να τραβούν τα μαλλιά τους ή να σκαλίζουν επίμονα τη μύτη τους. Μεγαλύτερα παιδιά ίσως υιοθετήσουν μια πιο επιθετική συμπεριφορά με έντονα ξεσπάσματα οργής.

Παρατηρήστε, επίσης, εάν το παιδί παραμένει υπερβολικά προσκολλημένο πάνω σας για την ηλικία του ή ρωτήστε το αν βλέπει εφιάλτες.

Τα παιδιά με άγχος, επίσης, δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν στο σχολείο και αρχίζουν να αποσύρονται περνώντας χρόνο απομονωμένα. Ρωτήστε τη δασκάλα πώς συμπεριφέρεται στο σχολείο, για να έχετε στοιχεία για τη συμπεριφορά του όταν δεν είστε παρόντες.

Δεν είναι απίθανο, επίσης, το αίσθημα του άγχους να εκφράζεται από τα παιδιά ως θυμός, με εκρήξεις οργής ή ασυνήθιστα επιθετική συμπεριφορά, με τρόπο που δεν είχατε συνηθίσει.

 

Πώς μπορείτε να βοηθήσετε

Το άγχος και το στρες είναι ένα μέρος της καθημερινής ζωής μικρών και μεγάλων. Πιθανότατα θα υπάρχει πάντα, γι’ αυτό το σημαντικό είναι να βοηθήσετε το παιδί σας να το διαχειρίζεται.

Προσπαθήστε να παρατηρήσετε το παιδί για να δείτε σε ποιές περιπτώσεις δείχνει πιο αγχωμένο. Μιλήστε μαζί του ή αν είναι αρνητικό στην αρχή, διαθέστε του τον χρόνο σας. Δείξτε ότι είστε διαθέσιμοι και ανοιχτοί για συζήτηση. Καμιά φορά, αρκεί η προσέγγισή σας και η διαβεβαίωση για την αγάπη σας.

Όταν αρχίσετε να συζητάτε αυτό που το απασχολεί, προσπαθήστε να κατανοήσετε πώς νιώθει, χωρίς τα δικά σας ενήλικα κριτήρια. Μην το αποδοκιμάσετε, αλλά προσπαθήστε να το ενισχύσετε.

Πολύ συχνά, τα παιδιά τρομάζουν από τα ίδια τους τα συναισθήματα. Εξηγήστε του ότι κατανοείτε πώς νιώθει και πως είναι φυσιολογικό να φοβάται ή να έχει άγχος για κάτι και ότι θα μπορέσετε να το ξεπεράσετε μαζί.

Αν βλέπετε ότι το παιδί σας δεν έχει πολύ χρόνο στη διάθεσή του να χαλαρώσει και να επεξεργαστεί όσα (πολλά) συμβαίνουν στη ζωή του και το πρόγραμμά του είναι παραφορτωμένο, μειώστε κάποιες δραστηριότητες ή έστω τις προσδοκίες σας για ένα διάστημα.

Προτείνετε στο παιδί σας τεχνικές («κόλπα») για να χαλαρώσει, όπως να ακούσει λίγη μουσική, να σας βοηθήσει να πλύνετε το αμάξι, να κάνει ένα μπάνιο ή παίξτε μαζί του ένα παιχνίδι. Δώστε του τη δυνατότητα και το χρόνο να ασχολείται πιο συχνά με μια δραστηριότητα που το ευχαριστεί και το ηρεμεί.

 

Πότε να ζητήσετε συμβουλή ειδικού

Τις περισσότερες φορές το άγχος είναι παροδικό και οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν αποτελεσματικά ένα παιδί με στρες. Όταν, όμως, το πρόβλημα παραμένει ή εντείνεται με την πάροδο του χρόνου κι εσείς δεν έχετε βρει τρόπο να προσεγγίσετε το παιδί σας, μπορείτε να ζητήσετε τη συμβουλή ενός ειδικού, για να σας καθοδηγήσει. Εάν η συμπεριφορά και τα συμπτώματα που αναφέρθηκαν παραπάνω συνεχίζουν για αρκετό καιρό και βλέπετε αλλαγή στην κοινωνική ζωή του παιδιού και στις επιδόσεις του στο σχολείο, καλό είναι να ζητήσετε μια συμβουλή.

 

 

Ημερ/νία δημοσίευσης: 15 Σεπτεμβρίου 2011

Διαβάστε επίσης...