Ίσως δεν θυμόμαστε πόσο χρόνο χρειαστήκαμε για να μάθουμε να γράφουμε ή πόσο δυσκολευτήκαμε, καθώς σήμερα θεωρούμε το γράψιμο αυτονόητη κατάκτηση και αναπόσπαστο τμήμα της καθημερινότητάς μας. Δεν πρέπει, όμως, να ξεχνάμε ότι στην πραγματικότητα πρόκειται για μια πολύ σύνθετη δεξιότητα που απαιτεί τόσο κινητικές δεξιότητες, όσο και κριτική σκέψη και αυτό σημαίνει πως όταν ένα μικρό παιδί ξεκινάει να μαθαίνει τη γραφή, θα χρειαστεί αρκετό κόπο, χρόνο και ενθάρρυνση για να την κατακτήσει.

Όπως συμβαίνει και με το διάβασμα, τα μικρά παιδιά γνωρίζουν τι σημαίνει γραφή και πως όσα γράφονται μεταφέρουν ένα «μήνυμα» σε εκείνον που το διαβάζει, πριν ακόμη μάθουν να γράφουν τα ίδια. Όσο περισσότερο έχουν εκτεθεί στη γραφή, βλέποντας τους γύρω τους να γράφουν, τόσο περισσότερο κατανοούν τη χρησιμότητα της γραφής και αρχίζουν να δείχνουν ενδιαφέρον γι’ αυτήν. Θα δείτε, ίσως, μικρά παιδιά να προσπαθούν να γράψουν δικές τους λέξεις, κάνοντας μικρές μουτζουρίτσες, τις οποίες σας διαβάζουν φωναχτά όλο περηφάνια!

Για να μπορεί ένα μικρό παιδί να ξεκινήσει να μαθαίνει να γράφει θα πρέπει πρώτα να ξέρει να κρατάει σωστά το μολύβι. Αυτό μπορεί να το μάθει και να το εξασκεί από πολύ μικρή ηλικία, ακόμη και μετά τους 12 μήνες, όταν θα του δώσετε τα χρωματιστά μολύβια ή τους μαρκαδόρους του και μπόλικα χαρτιά για να πειραματιστεί ζωγραφίζοντας! Αργότερα, περίπου στην ηλικία των 3 ή 4 ετών, τα παιδιά μπορούν να εξασκηθούν, πάλι μέσα από το παιχνίδι και τη ζωγραφική, στο να σχεδιάζουν με το μολύβι ορισμένα βασικά σχήματα, στα οποία  βασίζονται αργότερα τα γράμματα. Τα σχήματα αυτά είναι κυρίως οι κύκλοι, τα οβάλ και οι γραμμές (ίσιες, με γωνίες, καμπύλες κτλ.). Στην ίδια ηλικία, πολλά παιδιά αρχίζουν να αναγνωρίζουν ορισμένα γράμματα της αλφαβήτου και ορισμένες φορές προσπαθούν να τα σχεδιάσουν.

Σταδιακά, κατανοούν ότι πολλά γράμματα μαζί φτιάχνουν μια λέξη και ότι οι λέξεις χωρίζονται μεταξύ τους με κενά. Φυσικά, η στιγμή που θα μπορέσουν να γράψουν μια ολόκληρη λέξη αργεί ακόμη, ενώ συνήθως η πρώτη λεξούλα που μαθαίνουν να γράφουν είναι το όνομά τους.

Στο σχολείο, στην πρώτη δημοτικού, τα παιδιά μπαίνουν πλέον συστηματικά στην εξάσκηση της γραφής και μαθαίνουν τους κανόνες της, όπως π.χ. ότι γράφουμε από αριστερά προς τα δεξιά, ότι υπάρχουν κεφαλαία και πεζά γράμματα και βασικούς κανόνες ορθογραφίας, όπως π.χ. ότι υπάρχουν πολλά «ο» ή πολλά «ι», αλλά και ότι τα γράμματα συνδυάζονται φτιάχνοντας διφθόγγους, όπως το «ου».

Όσο το παιδί θα μεγαλώνει και θα τελειοποιεί τη λεπτή κινητικότητα που απαιτείται για το γράψιμό του, ο γραφικός του χαρακτήρας θα βελτιώνεται και τα γραμματάκια του θα γίνονται πιο καθαρά, πιο μικρά και πιο καλοσχηματισμένα. Επίσης, θα εμπεδώνουν την ορθογραφία και πολλούς κανόνες της γραφής, που πλέον θα εκτελούν αυτόματα.

Όσο για τη σημασία της γραφής, παρόλο που το γράψιμο έχει σε μεγάλο βαθμό αντικατασταθεί από το πληκτρολόγιο, είναι μια πολύ βασική ικανότητα στην οποία τα παιδιά πρέπει να εξασκηθούν. Η γραφή έχει ιδιαίτερη σημασία, τόσο για την επικοινωνία, όσο και συνδυασμένη με την ανάγνωση.

Όταν το παιδί σας μαθαίνει να γράφει στην πρώτη δημοτικού, μπορείτε καταρχήν να μιλήσετε με τη δασκάλα ή τον δάσκαλο για να σας καθοδηγήσει σχετικά με το ποιές απαιτήσεις υπάρχουν από το παιδί σας σε αυτή την ηλικία, ώστε να μην περιμένετε περισσότερα από όσα μπορεί να κάνει στο στάδιο αυτό. Επίσης, θα σας δώσει χρήσιμες συμβουλές για το πώς να βοηθήσετε το παιδί σας στην εξάσκησή του στο σπίτι.

Γενικότερα, προσπαθήστε να μην πιέζετε το παιδί να κάνει γρήγορη πρόοδο, καθώς η γραφή είναι μια δεξιότητα που κατακτιέται σιγά σιγά. Μην σας απασχολεί αν τα γράμματά του δεν είναι πολύ όμορφα ή ευανάγνωστα στην αρχή, αυτό θα βελτιώνεται με τον καιρό. Θυμίστε του να χρησιμοποιεί τη γόμα για να διορθώσει τα λάθη του και βοηθήστε το να κάνει αργά τις κινήσεις που χρειάζονται για να σχεδιάσει το κάθε γράμμα. Φυσικά, επιβεβαιώστε ότι κρατάει σωστά το μολύβι, για να διευκολύνεται η προσπάθειά του.

Τέλος, δώστε του αρκετά ερεθίσματα, π.χ. διαβάζοντας βιβλία, αλλά και κίνητρο να χρησιμοποιεί το γραπτό λόγο για μια πιο διασκεδαστική επικοινωνία, μπορείτε π.χ. να παίξετε κάποιο παιχνίδι που ο ένας θα γράφει στον άλλο σημειώματα.

Ημερ/νία δημοσίευσης: 29 Οκτωβρίου 2011